'RBI रिटेल डायरेक्ट स्कीम' नक्की काय आहे? यामुळे आपल्याला गुंतवणुकीचे कोणते पर्याय उपलब्ध होतील पहा..

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी काल व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे 'RBI रिटेल डायरेक्ट स्कीम' लाँच केली. या योजनेद्वारे आता किरकोळ गुंतवणूकदारही सरकारी रोख्यांमध्ये गुंतवणूक करू शकणार आहेत. हे आतापर्यंत फक्त निवडक गुंतवणूकदारांसाठी खुले होते, यामध्ये बँका आणि संस्थात्मक गुंतवणूकदार यांनाच गुंतवणूक करता येत होती. पण आता सर्वसामान्यांना देखील या योजनेत गुंतवणूक करता येणार आहे. यामुळे सरकारी रोख्यांमध्ये रिटेलचा सहभाग वाढेल असा सरकारचा विश्वास आहे.

तर नक्की काय आहे ही संपूर्ण योजना? याचा तुम्हाला कसा फायदा होईल? तुम्ही सरकारी सुरक्षेत गुंतवणूक कशी करू शकाल? गुंतवणुकीसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत? आणि ही गुंतवणूक तुमच्यासाठी किती सुरक्षित असेल? हे सर्व आता आपण पाहणार आहोत.

ही योजना नक्की काय आहे हे समजून घेऊ..

सध्या कोणताही किरकोळ गुंतवणूकदार सरकारी रोखे आणि बाँडमध्ये थेट गुंतवणूक करू शकत नाही. फक्त बँका आणि संस्थात्मक गुंतवणूकदारच गुंतवणूक करू शकतात. या योजनेद्वारे आता सामान्य गुंतवणूकदारही सरकारी रोखे आणि रोख्यांमध्ये गुंतवणूक करू शकणार आहेत. म्हणजेच तुम्हाला गुंतवणुकीसाठी नवीन बाजारपेठ मिळेल.

तुम्ही गुंतवणूक कशी करू शकाल?

सर्वत प्रथम तुम्हाला सरकारी सिक्युरिटीज खाते (गिल्ट खाते) उघडावे लागेल. जसे शेअर मार्केटमध्ये व्यापार करण्यासाठी तुम्हाला डिमॅट खाते उघडावे लागते अगदी त्याचप्रमाणे तुम्हाला सरकारी सुरक्षेमध्ये व्यापार करण्यासाठी गिल्ट खाते उघडावे लागेल. आरबीआय हे खाते व्यवस्थापित करेल आणि तुम्ही ते फक्त ऑनलाइन ऑपरेट करू शकाल. जर तुम्हाला सोप्या भाषेत सांगायचे तर तर ते तुमच्या बँक खात्यासारखे होईल. तुम्ही तुमचे स्वतःचे गिल्ट खाते संयुक्तपणे उघडू शकता. परदेशी गुंतवणूकदार परकीय चलन व्यवस्थापन कायदा (FEMA) 1999 अंतर्गत देखील गुंतवणूक करू शकतात.

खाते उघडण्यासाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?

1 - कोणत्याही बँकेत बचत खाते

2 - पॅन क्रमांक

3 - KYC साठी अधिकृतपणे वैध दस्तऐवज (OVD). यामध्ये आधार कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स, वोटर कार्ड, नरेगा जॉब कार्ड आणि राष्ट्रीय लोकसंख्या रजिस्टरने जारी केलेले पत्र यांचा समावेश आहे.

3 - ई - मेल आयडी.

4 - मोबाईल नंबर.

तुम्ही कुठे गुंतवणूक करू शकता?

भारत सरकारच्या सिक्युरिटीजमध्ये म्हणजे एक वर्षापेक्षा जास्त काळासाठी सरकारी कागदी बिले असतात त्याठिकाणी तुम्ही आता गुंतवणूक करू शकता त्याच सोबत भारत सरकारच्या ट्रेझरी बिलांमध्ये (एक वर्षापेक्षा कमी कालावधीची सरकारी सुरक्षा ट्रेझरी बिल्स म्हणतात.) सार्वभौम सुवर्ण रोखे (SBG) मध्ये. (हे सोन्याच्या किंमतीवर जारी केले जातात, परंतु तुम्हाला याचे आपण खरेदी करतो त्याप्रणे सोने मिळत नाही.) RBI हे दर राज्य विकास कर्ज (SDL) मध्ये महिन्याला जारी करते.

खाते उघडण्याची प्रक्रिया समजून घ्या

1 - सर्वप्रथम तुम्हाला RBI पोर्टलवर ऑनलाइन फॉर्म भरावा लागेल.

2 - सर्व कागदपत्रांनुसार फॉर्म भरल्यानंतर, तुम्हाला ई-मेल आयडी आणि मोबाइलद्वारे पडताळणी करावी लागेल.

3 - फॉर्म पडताळणीनंतर, तुमच्या खात्याची माहिती तुमच्या मोबाईल आणि ई-मेलवर शेअर केली जाईल. याच्या मदतीने तुम्ही खात्यात लॉग इन करू शकाल.

तुम्ही हे खाते कुठे वापरू शकता?

या खात्याद्वारे, गुंतवणूकदारांना प्राथमिक लिलावात बोली लावता येईल. यासोबतच गुंतवणूकदारांना सरकारी सिक्युरिटीजसाठी सेंट्रल बँकेच्या ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्मवरही प्रवेश मिळेल. मध्यवर्ती बँकेच्या ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्मला निगोशिएटेड डीलिंग सिस्टम ऑर्डर मॅचिंग (NDS-OM) म्हणतात. याद्वारे दुय्यम बाजारात व्यापार केला जातो.