सकाळचे ऊन का फायदेशीर आहे ?

ऊन हि अगदी महत्वाची गोष्ट आहे. सूर्याच्या या किरणांमुळेच हि सजीव सृष्टी जिवंत आहे. पण हीच किरणे जास्त प्रमाणात घेतल्यास तितकीच हानिकारक आहेत . पण सकाळची सूर्याची किरणे म्हणजे सकाळचं कोवळं ऊन का गरजेचं आहे ? काय आहेत याचे फायदे ? चला वाचूया ...

व्हिटॅमिन डी संश्लेषण: जेव्हा तुमची त्वचा सूर्यप्रकाशाच्या संपर्कात येते तेव्हा ते व्हिटॅमिन डी तयार करते, हाडांच्या आरोग्यासाठी आणि एकूणच आरोग्यासाठी आवश्यक असलेले पोषक तत्व. सकाळचा सूर्यप्रकाश विशेषतः व्हिटॅमिन डी संश्लेषणासाठी फायदेशीर आहे कारण व्हिटॅमिन डी निर्मितीसाठी जबाबदार असणारे UVB किरण पहाटेच्या वेळेस सर्वात तीव्र असतात.

‘दैनिक लयबद्धता : सकाळच्या सूर्यप्रकाशामुळे तुमच्या शरीराच्या ‘दैनिक लयबद्धता नियमन करण्यात मदत होते, जे तुमच्या झोपेचे-जागण्याचे चक्र नियंत्रित करणारे अंतर्गत घड्याळ आहे. जेव्हा तुम्हाला सकाळी पुरेसा सूर्यप्रकाश मिळतो, तेव्हा ते तुमची ‘दैनिक लयबद्धता रीसेट करण्यास मदत करते, ज्यामुळे रात्री झोपणे आणि सकाळी उठणे सोपे होते.

‘दैनिक लयबद्धता’(Circadian rhythm)म्हणजे काय ?

भौगोलिक स्थितीनुसार पृथ्वीवरील विविध भागांत असलेला परिसर, तापमान, सूर्यप्रकाशाची उपलब्धता या विविधतेशी व स्थिती बदलाशी जुळवून घेण्यासाठी बहुतेक सजीवांमध्ये अंतर्जात जैविक कालगणना व्यवस्था असते. सामान्य भाषेत याला जैविक घड्याळ (Biological clock) असे म्हणतात. दररोजच्या दिवस-रात्र चक्रानुसार शरीरक्रिया आणि वर्तन जैविक घड्याळामुळे नियंत्रित होते. दैनिक अंतर्जात कालबद्धतेला ‘सर्कॅडियन रिदम’ (Circadian rhythm) असे म्हणतात. हा शब्द लॅटिन भाषेतील circa म्हणजे ‘around’ आणि dies म्हणजे ‘day’ यापासून बनलेला असून मराठीमध्ये याला ‘दैनिक लयबद्धता’ किंवा ‘दैनिक लय’ असे म्हटले जाते.

मनःस्थिती आणि ऊर्जा: सूर्यप्रकाशामुळे तुमची मनःस्थिती आणि उर्जा पातळी सुधारण्यास मदत होते सेरोटोनिनचे उत्पादन वाढवून, एक न्यूरोट्रांसमीटर जो मूड नियंत्रित करतो आणि मेलाटोनिनचे उत्पादन दडपतो, ज्यामुळे तुम्हाला झोप येते.

डोळ्यांचे आरोग्य: सकाळच्या सूर्यप्रकाशाच्या संपर्कात येण्यामुळे तुमच्या डोळ्यांच्या आरोग्यास देखील फायदा होतो ज्यामुळे दृष्टी कमी होण्याचा धोका कमी होतो आणि वय-संबंधित मॅक्युलर डीजेनरेशनपासून संरक्षण होते.

एकूणच, चांगले आरोग्य आणि आरोग्य राखण्यासाठी सकाळचा पुरेसा सूर्यप्रकाश मिळणे महत्त्वाचे आहे. तथापि, सनस्क्रीन वापरून आणि संरक्षणात्मक कपडे परिधान करून सूर्याच्या हानिकारक किरणांच्या जास्त प्रदर्शनापासून आपल्या त्वचेचे संरक्षण करणे महत्वाचे आहे.